Nativism
English လိုတော်ဖို့ ဖတ်သင့်တဲ့
ဘာသာစကား လေ့လာခြင်းဆိုင်ရာ သုတေသီတို့ ပြောစကားများ (၁)
Nativism (ဇာတိပညာပါပြီးသား ဆိုတဲ့ သီအိုရီ)
English လိုတော်ဖို့ ဖတ်သင့်တဲ့
ဘာသာစကား လေ့လာခြင်းဆိုင်ရာ သုတေသီတို့ ပြောစကားများ (၁)
Khin Sandar Win & Yan Naing Soe Nyunt
(EduBurma)
ဘာသာဗေဒစိတ်ပညာရှင်များက ဘာသာစကား သင်ယူကြပုံကို သီအိုရီ လေးမျိုးနဲ့ ရှင်းပြကြတယ်။ အားလုံးကတော့ သူ့ရှုထောင့်တဲ့နဲ့ သူ အသုံးဝင်တဲ့ အကြံတွေပေးတယ်။ လေ့လာသင်ကြားနည်းတွေပေးတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ Nativism က ဘာပြောသလဲကြည့်ကြစို့။
လေ့လာနေသူ၊ သင်ကြားနေသူများ အသုံးတည့်နိုင်မယ်ရည်ရွယ်ပါတယ်။
1. Nativism (ဇာတိပညာပါပြီးသား ဆိုတဲ့ သီအိုရီ)
Noam Chomsky က ပြောတယ်။ လူတွေဟာ ဘာသာစကားတွေ တတ်အောင်သင်နိုင်စွမ်းနဲ့ကို မွေးလာတာဖြစ်တယ်။ ဦးနှောက်ထဲမှာကိုက အဲ့ဒီလုပ်ဆောင်ချက်အတွက် ပရိုဂရမ်ပါပြီးသား။ အဲ့တာကို သူက Universal Grammar လို့ဆိုတယ်။ အဲ့ဒီအသိလေးက ပါပြီးသားပေါ့။ သူ့ကို သုံးပြီးတတ်အောင်လုပ်ရတယ်။ သူရှင်းပြတာအများကြီးထဲကမှ အဓိကတွေ ကိုပြောပြမယ်နော်။
၁ ယုံကြည်မှုသိပ်အရေးကြီးတယ်။
ကျောင်းသားကလည်း ငါလုပ်ရင်ဖြစ်ကိုဖြစ်မှာ တတ်ကိုတတ်မှာ မုချယုံကြည်ထား။ ဆရာတွေကလည်းကျောင်းသားတွေကို ယုံကြည်မှုခိုင်မာနေစေဖို့ အားပေး။ တိုးတက်မှုတွေရှိလာရင် မြင်အောင်ပြ။ စတာတွေ အရေးကြီးတယ်။
၂ ဘာသာစကားအထိအတွေ့
ဘာသာစကားဟာ အထိအတွေ့ရလေတတ်မြောက်လေလို့ မြင်တယ်။ ဆိုလိုတာက အတန်းထဲ စာသင်သလို သင်တဲ့ Learning လည်းရှိပေမယ့် သင်တဲ့ ဘာသာစကားကို လက်တွေ့ပြောသုံးနေတဲ့ ဝန်းကျင်ရှိလို့ အလိုလို ထိတွေ့ရင်း သုံးတတ်လာတဲ့ Acquisition က ပိုအရေးပါတယ် ပြောတာ။ ဒီကိစ္စမှာ နှစ်ပိုင်းရှိပြန်တယ်။ ကလေးတွေအတွက်တစ်မျိုး၊ လူကြီးတွေအတွက်တစ်မျိုး ဆွေးနွေးစရာရှိတယ်။
(က) ကလေးတွေအတွက်
အသက်ငယ်လေကောင်းလေတဲ့။ လူပျိုဖော်အပျိုဖော်ဝင်တဲ့ အထိ ကလေးအရွယ်မှာ ကာလတစ်ခုရှိတယ် ။ ဘယ်အရွယ်က ဘယ်အထိ ရယ်လို့တော့ အတိအကျ တော့ ပြောရခက်တယ်။ Critical Period လို့ခေါ်တယ်။ အဲ ဒီကာလမှာ ဘာသာစကားအထိအတွေ့ ရရင် ဘာသာစကားကို တစ်ခုထက်ပိုတတ်နိင်တယ်ဆိုတာပေါ့။ ဒါကြောင့်လည်း လူတွေ မိခင်ဘာသာစကားတတ်လာကြတယ်။ တချို့တွေ ကတော့ နှစ်ခုထိတွေ့တော့ နှစ်မျိုးပြောတတ်တဲ့ bi-lingual လေးတွေဖြစ်တယ်။ Critical Period ဘယ်တော့စလဲကတော့ သေချာပြောရခက်ပေမယ့် အဓိက ကတော့ စောလေကောင်းလေ တဲ့။ သတိပြုရမှာ က စာသင်တာပြောတာမဟုတ် ဘာသာစကားကို သဘာဝအတိုင်းလူတွေနဲ့ ပြောဆိုထိတွေ့ သုံးခွင့်ရတာကို ဆိုလိုတယ်။
(ခ)
ဒုတိယတစ်ခုက အရွယ်ရောက်သူတွေ သင်ယူရာမှာပေါ့။ ကလေးတွေလိုပါပဲ natural language exposure သဘာဝအတိုင်း ဘာသာစကားကို ပြောဆိုထိတွေ့ တာ အရေးပါတယ်။ အဲဒီအတွက် ကတော့ စာသင်ခန်းထဲက activities တွေက သဘာဝကျလေကောင်းလေပေါ့။ အဲလို အချိန်မျိုးမှာ target language နဲ့သာ ပြောဆိုသင့်တယ် ဆိုတာမျိုးပေါ့။ ဒါပေမယ့်
Understand Universal Grammar Concepts ဆိုတာက ရှိသေးတယ်။ ဒါကို လည်း သုံးရမယ်။ ဘာသာစကားတွေမှာပေါ့ အနည်းနဲ့ အများဆိုသလို ဆင်တူတဲ့ စည်းမျဉ်းလေးတွေရှိတယ်။ မိခင်ဘာသာစကား L1 ရဲ့ သဒ္ဒါစည်းမျည်းတွေ သေချာနားလည်ထားသူဟာ အခြားဘာသာစကား L2 သင်ယူရာမှာလည်း ပို မိုလွယ်ကူတယ်လို့ Jim Cummins' Theory of Linguistic Interdependence က ဆိုတယ်။ ဆိုလိုတာက target language ပဲသုံးရမယ် ဆိုတာကြီးပဲ ပုံသေ မှတ်မရဘူး။ ။ မိခင်ဘာသာစကားနဲ့ နှိုင်းယှဉ် မှတ်ရင် ပို သိတာမျိုးတွေရှိတယ်။ နောက်ပြီး metalinguistic awareness ဘာသာစကားဆိုတာ ဒါပါလား ဒီလိုပါလား သဘောတရားလေးတွေကို သတိပြုမိလာမယ်။
အဲတော့ သုတေသနလေးတွေ ပေါ်အခြေပြုပြီး Nativism အမြင်အရ အကြံပြုချက်တွေ ပြန်စုမယ်။
၁ ကလေးတွေအတွက်
1. Early Exposure - စောစာထိတွေ့စေပါ။ (စာသင်ခိုင်းတာ မဟုတ်ဘူးနော်။)
2. Natural Language Environments - သဘာဝအတိုင်း ဘာသာစကားကို ပြောဆိုထိတွေ့ ပါစေ
3. Encourage Natural Learning - သဘာဝအတိုင်းလေးတတ်တတ်သွားတာမျိုးဖြစ်အောင်အားပေး။ English လိုပြော၊ကစား၊သွားလာ၊သီချင်းဆို၊ ပုံပြင်နားထောင်၊ကာတွန်းကားကြည့် သဘာဝအတိုင်းနော် ။ ပြီးတော့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ “ဒီကိုလာ” ပြောမယ့်အစား come here လို့ ပြောလိုက်တာမျိုးပေါ့။
4.Incorporate Songs and Rhymes - သီချင်း၊ ကဗျာ စတာတွေ ကို သုံး အကြိမ်ကြိမ်ထိတွေ့လည်း သူတို့ပျော်မယ်။
5. Focus on Listening and Speaking - နားထောင်ခြင်း ပြောခြင်းကို ပိုလုပ်။ စာသင် စာဖတ်စာရေး ကနောက်။
6. Positive Reinforcement - ချီးကျူးအားပေး
7. Storytelling and Reading Aloud - ပုံပြင်ဖတ်ပြ
8. Allow for Natural Development - သဘာဝအတိုင်းလေးသူ့အရှိန်နဲ့သူရတာမျိုးဖြစ်ပါစေ။ ဖိအားမပေးနဲ့။
9. Social Interaction with Peers - ရွယ်တူတွေဆီကလည်း သင်ရတာမို့ အခြားကလေးတွေနဲ့ ကစားပြောဆိုဆက်ဆံရင်း သိလာတာမျိုးဖြစ်အောင် လုပ်ပေး။ အဲ့လိုပြောမယ့် ကလေးတွေ ကြားထား။ အဲ့လို ဝန်းကျင်လေး ဖန်တီးပေးပေါ့။
၂ လူကြီးတွေအတွက်
1. Leverage Innate Linguistic Abilities ဇာတိလာမွေးရာပါ ဘာသာဗေဒစွမ်းရည်မြင့်အောင်လုပ်။ critical period ကျော်ပြီးပေမယ့် လူကြီးမှာလည်း အဲ့စွမ်းရည်ကျန်သေးတယ်။ ဥပမာ ကိုရီးယားကားကြည့်ပါများ ကိုရီးယားလို ဘယ်လိုပြောသလဲ သတိထားကြည့်သူဆို အလိုလို သိလာတာတွေရှိတယ်လေ။
2. Exposure to Native Language Environments သင်ယူတဲ့ ဘာသာစကားကို ပြောဆို အသုံးပြုသူတွေကြားထဲ နေ၊ ဇာတိစွမ်းရည်ပြ အမြန်တတ်မယ်ပြောတယ်။
3. Understand Universal Grammar Concepts ဘုံသဒ္ဒါ သဘောကို သိအောင်လုပ်၊ ဘာသာစကားတွေက တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု မတူဘူးဆိုပေမယ့် သဘောတရား အခြေခံတွေက တူပုံတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဥပမာ အိမ်၊ home ဒါတွေက နာမ်တွေ၊ သတိထားကြည့်ရင် အိမ်မှာ at home ဆိုတာ နေရာပြစကားစုလေးဖြစ်စေဖို့ မြန်မာက နေရာပြ ဝိဘတ်နောက်ကထည့်တယ်၊ English က ရှေ့မှာ preposition ထည့်တယ်။ ရှေ့နောက်သာ မတူတာ ထပ်ထည့်ရတာလေးကို သတိပြုမိရင် Preposition သဘောကို သိတာပေါ့။
4. Practice Regularly ပုံမှန်လည်း လေ့ကျင့်
5. Utilize Modern Learning Tools ခေတ်မီသင်ကြားနည်းတွေသုံး။ ခုခေတ်မှာ သဘာဝအတိုင်း native တွေနဲ့ ထိတွေံရသလိုမျိုးကို interactive ဖြစ်တဲ့ ဆော့ဖ်ဝဲတွေ ၊ သင်ခန်းစာတွေများစွာရှိတယ်။ ဥပမာ ELSA Speak လိုမျိုးတွေသုံးပေါ့။
ဒါတွေဟာ Noam Chomsky ရဲ့ ဘာသာစကားသင်ကြားရေ Nativism သီအိုရီအမြင်နဲ့ တိုက်တွန်းချက်တွေဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျား။ ဘာသာဗေဒ စိတ်ပညာ ဆိုင်ရာ များကို တတ်စွမ်းသမျှ အများသူငှာ နားလည်အောင် တင်ပြပေးခြင်းပါ။ ဆက်လက်ပြီးအသေးစိတ်ထပ်မံ ရှာဖွေလေ့လာနိုင်ကြပါတယ်ခင်ဗျာ။
References:
Chomsky, N. (1965). "Aspects of the Theory of Syntax". MIT Press.
Cummins, J. (1981). "The role of primary language development in promoting educational success for language minority students." In Schooling and language minority students: A theoretical framework. Los Angeles: California State University, Evaluation, Dissemination and Assessment Center.
With love,
Psycholinguistics Article များ Link
ဘာသာစကား လေ့လာခြင်းဆိုင်ရာ သုတေသီတို့ ပြောစကားများ (၂) Behaviourism
Essay ရေးနည်းလမ်းညွှန်ဆောင်းပါးပေါင်းချုပ်
Essay ရေးတတ်ဖို့ 1
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=203621512233474&id=100077568789254
Essay ရေးတတ်ဖို့ 2
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=203626025566356&id=100077568789254
Essay ရေးတတ်ဖို့ 3
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=203674662228159&id=100077568789254
Essay ရေးတတ်ဖို့ 4
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=203854842210141&id=100077568789254
Essay ရေးတက်ဖို့ (5)
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=205300735398885&id=100077568789254
#Essayရေးတက်ဖို့ (6)
https://www.facebook.com/100077568789254/posts/205694325359526/
ကလေးစိတ်ပညာဆောင်းပါးအချို့
Moral Development
Belief System in Children
အပျံသင်ဆဲကာလခိုနားရာ